Czym jest RSV i dlaczego zagraża dorosłym?

Syncytialny wirus oddechowy, znany jako RSV, to powszechny patogen atakujący układ oddechowy. Choć często kojarzony z łagodnymi infekcjami u najmłodszych, RSV stanowi również poważne zagrożenie dla zdrowia dorosłych, zwłaszcza tych należących do grup ryzyka. W Polsce sezon zachorowań na RSV trwa zazwyczaj od jesieni do wiosny, obejmując okres od października lub listopada do kwietnia lub maja. Ignorowanie tego wirusa może prowadzić do nieprzewidzianych konsekwencji zdrowotnych, dlatego zrozumienie jego natury i potencjalnych zagrożeń jest kluczowe dla podejmowania świadomych decyzji dotyczących profilaktyki.

Objawy i powikłania zakażenia RSV u dorosłych

Zakażenie RSV u dorosłych może manifestować się objawami przypominającymi zwykłe przeziębienie, takimi jak katar, kaszel, ból gardła czy gorączka. Jednak u niektórych osób wirus może prowadzić do poważniejszych komplikacji, w tym zapalenia oskrzelików, zapalenia płuc, a nawet zaostrzeń istniejących chorób przewlekłych, takich jak astma czy przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Szczególnie niebezpieczne mogą być powikłania ze strony układu oddechowego, które wymagają hospitalizacji i mogą prowadzić do długotrwałych problemów zdrowotnych. Dlatego ważne jest, aby rozpoznawać objawy i nie bagatelizować potencjalnego ryzyka.

Grupy ryzyka ciężkiego przebiegu RSV

Chociaż RSV może dotknąć każdego, pewne grupy dorosłych są szczególnie narażone na ciężki przebieg zakażenia i jego groźne powikłania. Do najbardziej zagrożonych należą osoby po 60. roku życia, a także pacjenci cierpiący na choroby kardiologiczne, choroby płuc (w tym astmę i POChP), osoby z obniżoną odpornością, cukrzycą, chorobami nerek oraz schorzeniami hematologicznymi. U tych osób infekcja RSV może szybko eskalować, prowadząc do niewydolności oddechowej i innych stanów zagrażających życiu. Świadomość przynależności do grupy ryzyka jest pierwszym krokiem do podjęcia odpowiednich działań profilaktycznych.

Szczepionka RSV dla dorosłych: rodzaje i skuteczność

Dostępne szczepionki przeciw RSV w Polsce

Na polskim rynku dostępne są dwie innowacyjne szczepionki przeciwko wirusowi RSV przeznaczone dla dorosłych: Abrysvo i Arexvy. Obie należą do grupy szczepionek inaktywowanych, podjednostkowych, rekombinowanych, a ich działanie opiera się na dostarczeniu organizmowi kluczowego elementu wirusa – glikoproteiny F. Mechanizm ten ma na celu stymulację układu odpornościowego do produkcji przeciwciał, które skutecznie zwalczą wirusa w przypadku kontaktu. Dostępność tych preparatów otwiera nowe możliwości w zakresie ochrony przed RSV.

Jak działają i jak bezpieczne są szczepionki?

Mechanizm działania szczepionek przeciw RSV polega na podaniu organizmowi fragmentu wirusa (glikoproteiny F), który nie jest zdolny do wywołania choroby, ale stymuluje układ immunologiczny do wytworzenia ochrony. Zarówno Abrysvo, jak i Arexvy podawane są w schemacie jednodawkowym, domięśniowo. Badania kliniczne potwierdziły ich wysoką skuteczność w zapobieganiu chorobom dolnych dróg oddechowych wywołanym przez RSV. Najczęściej zgłaszane działania niepożądane to łagodne do umiarkowanych i przemijające reakcje w miejscu wstrzyknięcia, takie jak ból, zaczerwienienie, a także ogólne objawy, np. zmęczenie czy bóle mięśni. Bezpieczeństwo szczepień jest kluczowym elementem, a dostępne dane potwierdzają korzystny profil bezpieczeństwa obu preparatów.

Refundacja i dostępność szczepień RSV dla dorosłych

Kto i kiedy powinien przyjąć szczepionkę?

Szczepienie przeciw RSV dla dorosłych jest zalecane przede wszystkim osobom z grup ryzyka ciężkiego przebiegu infekcji, czyli osobom po 60. roku życia oraz tym cierpiącym na choroby przewlekłe. Dodatkowo, szczepionka Abrysvo jest wskazana dla kobiet w ciąży (w celu zapewnienia biernej ochrony noworodkom) oraz dla osób powyżej 18. roku życia. Szczepionka Arexvy jest rekomendowana dla osób w wieku 60 lat i starszych, a także dla osób w wieku 50-59 lat, które mają zwiększone ryzyko zachorowania. Szczepienia można wykonać w dowolnym momencie, jednak najlepszym okresem jest czas przed rozpoczęciem sezonu zachorowań, aby zapewnić maksymalną ochronę.

Finansowanie szczepień: refundacja i bezpłatne opcje

Program Szczepień Ochronnych obejmuje szczepienia przeciw RSV dla dorosłych ze zwiększonym ryzykiem, a także dla kobiet w ciąży. Warto podkreślić, że dostępne są opcje refundacji i bezpłatnego dostępu do szczepień. Szczepionka Abrysvo jest bezpłatna na receptę dla kobiet w ciąży oraz dla pacjentów w wieku 65 lat i starszych. Osoby w wieku 60-64 lata mogą skorzystać z 50% refundacji tego preparatu. Szczepionka Arexvy od 1 października 2025 roku będzie bezpłatna na receptę dla pacjentów w wieku 65 lat i starszych, a obecnie również jest dostępna z 50% refundacją dla osób w wieku 60-64 lata. Informacje o dostępności i refundacji warto zawsze konsultować z lekarzem lub farmaceutą.

Profilaktyka RSV: szczepienie jako klucz do ochrony zdrowia

Szczepienie przeciw RSV dla dorosłych stanowi kluczowy element strategii profilaktyki zdrowotnej, szczególnie w obliczu rosnącej świadomości zagrożeń związanych z tym wirusem. Ochrona siebie i swoich bliskich przed potencjalnie ciężkim przebiegiem choroby, powikłaniami i koniecznością hospitalizacji jest inwestycją w długoterminowe zdrowie. Dzięki dostępności skutecznych i bezpiecznych szczepionek, a także programom refundacyjnym, coraz więcej osób ma możliwość skorzystania z tej formy ochrony. Decyzja o szczepieniu, podjęta po konsultacji z lekarzem, jest ważnym krokiem w kierunku zachowania dobrego samopoczucia i minimalizowania ryzyka związanego z zakażeniem RSV.

Teresa Sikora

Moje podejście do pisania opiera się na pasji do odkrywania nowych tematów i przekazywania ich w sposób, który jest zarówno interesujący, jak i wartościowy dla odbiorców.