Kim był Jacek Winkler?

Jacek Winkler to postać niezwykła, której życiorys splata w sobie pasję alpinistyczną, zaangażowanie w walkę o wolność Polski i odwagę cywilną w obliczu międzynarodowych konfliktów. Urodzony w 1937 roku w Toruniu, swoje dzieciństwo spędził w Milanówku, gdzie zaraził się miłością do gór od Szymona Wdowiaka. Ta fascynacja górami stała się jedną z nici przewodnich jego życia, ale równie silnie splatała się z jego głębokim patriotyzmem i nieustępliwą postawą wobec niesprawiedliwości. Po ukończeniu studiów na Uniwersytecie Warszawskim, Jacek Winkler rozpoczął ścieżkę, która wkrótce miała go zaprowadzić na światowe areny, zarówno te wspinaczkowe, jak i te polityczne. Jego życie było nieustanną podróżą, pełną wyzwań, poświęceń i niezłomnej wiary w ideały wolności i sprawiedliwości.

Alpinista i opozycjonista – początki kariery

Już od najmłodszych lat Jacek Winkler wykazywał zamiłowanie do aktywności fizycznej i wyzwań, które oferowały góry. Ta pasja, zaszczepiona w Milanówku, szybko przerodziła się w coś więcej niż tylko hobby. Stała się częścią jego tożsamości i narzędziem, które wykorzystywał w swojej działalności opozycyjnej. Po studiach na Uniwersytecie Warszawskim, Jacek Winkler w 1964 roku podjął decyzję o wyjeździe do Paryża. Tam jednak jego działalność nie ograniczała się do eksploracji francuskich szczytów. W stolicy Francji nawiązał bliskie kontakty z polską emigracją i aktywnie włączył się w działania na rzecz wolnej Polski. Jednym z najbardziej ryzykownych sposobów wspierania opozycji było przemierzanie Tatr, gdzie Jacek Winkler przerzucał zachodnią prasę, w tym cenioną paryską „Kulturę”, do kraju. Ta działalność była niezwykle niebezpieczna, a jej konsekwencje odczuła boleśnie jego żona, Maria Tworkowska, która po procesie taterników została skazana, co na wiele lat uniemożliwiło Winklerowi powrót do ojczyzny. Mimo tych trudności, jego determinacja i zaangażowanie w walkę o wolność Polski nie osłabły.

Jacek Winkler w walce z sowieckim imperium w Afganistanie

Najbardziej dramatyczny i symboliczny rozdział w życiu Jacka Winklera stanowi jego zaangażowanie w walkę z sowieckim imperium w Afganistanie. W latach 1985 i 1987, kierowany głębokim poczuciem obowiązku i sprzeciwem wobec sowieckiej agresji, Jacek Winkler wyjechał do Afganistanu. Tam, pod pseudonimem ’Ahdam Khan’, walczył u boku mudżahedinów w oddziałach legendarnego dowódcy Ahmada Szacha Massuda w strategicznych górach Panczsziru. Jego obecność w Afganistanie była czymś więcej niż tylko aktem wsparcia militarnego; była to manifestacja buntu przeciwko sowieckiej dominacji, która rezonowała z jego wcześniejszą walką o wolną Polskę. Winkler nie tylko brał udział w walkach, ale również dokumentował fotograficznie heroizm afgańskiego narodu, tworząc unikalne świadectwo tej tragicznej wojny. Jego fotografie z Doliny Panjsziru, zestawione później ze zdjęciami jego córki Ani, która podążyła jego śladami, stały się potężnym wizualnym zapisem odwagi i oporu. W 1986 roku, by nagłośnić sprawę afgańską, odbył tournée po USA, Kanadzie i Meksyku, gdzie dzielił się swoją wiedzą i doświadczeniami. Był również wydawcą „Biuletynu Afgańskiego” oraz konsultantem dla Radia Wolna Europa i Voice of America, stając się ważnym głosem informującym świat o konflikcie. Jego wybór walki w Afganistanie stanowił symbol innej postawy niż pacyfistyczny ruch „Solidarność”, pokazując radykalne zaangażowanie w obronę wolności, gdziekolwiek była ona zagrożona.

Dziedzictwo i upamiętnienie Jacka Winklera

Postać Jacka Winklera wykracza poza ramy jednego kraju czy epoki. Jego życie, pełne odwagi i poświęcenia, stało się inspiracją i symbolem walki o wolność. Dziedzictwo, które po sobie pozostawił, obejmuje nie tylko jego działania w Afganistanie i w walce o wolną Polskę, ale także dokumentację artystyczną i świadectwo jego zaangażowania, które przetrwało próbę czasu. Jego postawa, często opisywana jako bezkompromisowa i pełna silnego poczucia obowiązku, jest postrzegana jako uosobienie „bardzo polskiego” ducha walki o niepodległość.

Wojna w Afganistanie – świadectwo fotografa i dziennikarza

Jacek Winkler w Afganistanie był nie tylko partyzantem, ale przede wszystkim świadkiem historii. Jego fotografie z Doliny Panjsziru stanowią niezwykle cenne dokumenty, uchwycające surowe piękno gór, ale przede wszystkim heroizm i determinację afgańskich bojowników walczących z sowiecką interwencją. Jako dziennikarz i fotograf, Winkler z narażeniem życia dokumentował codzienne zmagania, bitwy i życie codzienne mudżahedinów. Jego prace pokazują ludzką twarz wojny, jej brutalność, ale także niezłomność ducha. Zestawienie jego fotografii z pracami jego córki, Ani, która również podążyła jego śladami, tworzy fascynujący dialog międzypokoleniowy i wizualne świadectwo dziedzictwa walki o wolność. Te zdjęcia, prezentowane na wystawach, takich jak „Ania i Jacek Winkler ostatnie 2 dni” w Galerii Antoniego Rząsy w Zakopanem, pozwalają współczesnym widzom lepiej zrozumieć złożoność i tragizm tamtych wydarzeń. Jego działalność dziennikarska i fotograficzna była kluczowa w nagłaśnianiu sprawy afgańskiej na arenie międzynarodowej.

Działania na rzecz wolnej Polski i Solidarności

Zaangażowanie Jacka Winklera w walkę o wolną Polskę miało swoje korzenie w jego działalności opozycyjnej jeszcze przed wybuchem wojny w Afganistanie. Po wyjeździe do Paryża w 1964 roku, aktywnie wspierał polską opozycję, ryzykując wolnością swoją i bliskich. Przerzucanie zachodniej prasy przez Tatry, w tym wydawnictw takich jak paryska „Kultura”, było jednym z jego najbardziej niebezpiecznych działań. Choć proces taterników, w którym jego żona została skazana, na długo odciął go od możliwości powrotu do kraju, nie złamało to jego ducha. Jego najbardziej symbolicznym aktem solidarności z rodakami w kraju stało się zatknięcie flagi „Solidarność” na szczycie Mont Blanc w czasie stanu wojennego. Była to pokojowa, ale zarazem niezwykle silna manifestacja wsparcia dla ruchu walczącego o wolność w Polsce. Jego działalność, choć często wymykała się tradycyjnym schematom, zawsze była ukierunkowana na walkę o podstawowe prawa i wolności.

Filmografia i wystawy poświęcone Jackowi Winklerowi

Dziedzictwo Jacka Winklera jest żywe i nadal inspiruje kolejne pokolenia. Jego niezwykłe życie i dokonania znalazły odzwierciedlenie w sztuce, w tym w filmie i wystawach. W 2015 roku powstał film „Czarodziejska góra” w reżyserii Ancy Damian, który przybliżył postać Jacka Winklera szerszej publiczności, ukazując jego złożony charakter i odwagę. Wystawy, takie jak „Ania i Jacek Winkler ostatnie 2 dni” w Galerii Antoniego Rząsy w Zakopanem, prezentowały jego prace malarskie i fotografie, zestawiając je z twórczością jego córki. Jego prace malarskie, przedstawiające sceny z życia miast Polski, Paryża i Afganistanu, dodają kolejny wymiar do jego artystycznego dorobku. Te artystyczne formy przekazu pozwalają na głębsze zrozumienie jego postaci, jego motywacji i wpływu, jaki wywarł na historię.

Śmierć i symboliczny wymiar życia

Śmierć Jacka Winklera podczas wspinaczki na Mont Maudit 12 października 2002 roku była tragiczna, ale zarazem symboliczna. Odszedł w miejscu, które kochał, podczas realizacji swojej pasji, co dla wielu stanowiło potwierdzenie jego niezłomnego ducha i konsekwencji w podążaniu za własnymi ideałami. Jego życie, wypełnione walką o wolność i poświęceniem, nabrało głębokiego, symbolicznego wymiaru, który przetrwał jego fizyczne istnienie.

Upamiętnienie bohatera – odznaczenia i nazwy własne

Jacek Winkler został uhonorowany wieloma odznaczeniami i nazwami własnymi, które świadczą o jego zasługach dla Polski i świata. W 2016 roku, pośmiertnie, został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych. To prestiżowe odznaczenie podkreśla jego znaczenie w historii Polski. W 2008 roku, w geście uznania dla jego poświęcenia i odwagi, baza Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Ghazni otrzymała imię Jacka Winklera. Ta nazwa jest symbolicznym hołdem dla jego zaangażowania w Afganistanie i dla polskiego udziału w misji stabilizacyjnej. Te formy upamiętnienia świadczą o tym, jak głęboko jego postać wryła się w świadomość narodową i międzynarodową.

Relacje i materiały o Jacku Winklerze

Historia Jacka Winklera jest opowiadana i dokumentowana na wiele sposobów. Jego życie i działalność są przedmiotem licznych relacji, artykułów i publikacji. Wiele materiałów, w tym biografie i wspomnienia, pozwala na lepsze zrozumienie jego postaci. Filmografia, w tym wspomniany film „Czarodziejska góra”, stanowi ważny środek przekazu jego historii. Wystawy, takie jak „Ania i Jacek Winkler ostatnie 2 dni”, prezentują jego dorobek artystyczny i osobisty. Jego prace malarskie i fotografie, a także artykuły prasowe i wywiady, tworzą bogaty zasób materiałów, które pozwalają na zgłębienie jego życia. Warto również wspomnieć o publikacjach w Indeksie Osobowym SSS czy materiałach związanych z Stowarzyszeniem Sieć Solidarności, które dokumentują jego zaangażowanie w ruchy społeczne. Te różnorodne formy dokumentacji sprawiają, że dziedzictwo Jacka Winklera pozostaje żywe i dostępne dla kolejnych pokoleń.

Teresa Sikora

Moje podejście do pisania opiera się na pasji do odkrywania nowych tematów i przekazywania ich w sposób, który jest zarówno interesujący, jak i wartościowy dla odbiorców.